วันอาทิตย์ที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554

ฮีต ๑๒ คอง ๑๔

ประเพณี "ฮีตสิบสอง คองสิบสี่" เป็นประเพณีงานบุญท้องถิ่นของชาวอีสาน  คำว่า "ฮีตสิบสอง"หมายถึง งานประเพณีสิบสองเดือน เช่น
            งานบุญเดือนอ้าย        คืองานบุญเข้ากรรม
,
            เดือนยี่                         คืองานบุญคูณลาน
,
            เดือนสาม                     คืองานบุญข้าวจี่,  
            เดือนสี่                         คือ งานบุญพระเวส
(หรือผะเหวด),     
            เดือนห้า                       คืองานบุญสงกรานต์,
            เดือนหก                       คืองานบุญบั้งไฟ
,
            เดือนเจ็ด
                      คืองานบุญข้าวประดับดิน, 
            เดือนแปด                    คืองานบุญเข้าพรรษา
, 
            เดือนเก้า
                      คืองานบุญข้าวประดับดิน,
            เดือนสิบ
                      คืองานบุญข้าวสาก หรือบุญสลากภัต
            เดือนสิบเอ็ด                คืองานบุญออกพรรษา           
           
เดือนสิบสอง                คืองานบุญกฐินส่วน

คองสิบสี่ หมายถึง ข้อกติกาของสังคม ๑๔ ประการที่ยึดถือปฏิบัติต่อกันเพื่อความสงบเรียบร้อยของสังคม มีดังนี้
๑.  เมื่อได้ข้าวใหม่หรือผลหมากรากไม้ ให้บริจาคทานแก่ผู้มีศีลแล้วตนจึงบริโภคและแจกจ่ายแบ่งญาติพี่น้องด้วย
๒. อย่าโลภมาก อย่าจ่ายเงินแดงแปงเงินคว้าง และอย่ากล่าวคำหยาบช้ากล้าแข็ง
 ให้ทำป้ายหรือกำแพงเอือนของตน แล้วปลูกหอบูชาเทวดาไว้ในสี่แจ(มุม)บ้านหรือแจเฮือน
 ให้ล้างตีนก่อนขึ้นเฮือน ๕ เมื่อถึงวันศีล ๗-๘ ค่ำ ๑๔-๑๕ ค่ำ ให้สมมาก้อนเส้า สมมาคีงไฟ สมมาขั้นบันได สมมาผักตู(ประตู)เฮือนที่ตนอาศัยอยู่
๖. ให้ล้างตีนก่อนเข้านอนตอนกลางคืน
๗. ถึงวันศีล ให้เมียเอาดอกไม้ธูปเทียนมาสมมาสามี แล้วให้เอาดอกไม้ ไปถวายสังฆเจ้า
๘. ถึงวันศิลดับ ศิลเพ็ง ให้นิมนต์พระสงฆ์มาสูดมนต์เฮือน แล้วทำบุญตักบาตร
๙.  เมื่อภิกษุมาคลุมบาตร อย่าให้เพิ่นคอย เวลาใส่บาตรอย่าซุน(แตะ)บาตร อย่าซูนภิกษุสามเณร
๑๐. เมื่อภิกษุเข้าปริวาสกรรม ให้เอาขันขันข้าวตอกดอกไม้ธูปเทียน และเครื่องอัฐบริขารไปถวายเพิ่น
๑๑. เมื่อเห็นภิกษุ เดินผ่านมาให้นั่งลงยกมือไหว้แล้วจึงค่อยเจรจา
๑๒. อย่าเงียบ(เหยียบ)เงาพระสงฆ์
๑๓. อย่าเอาอาการเงื่อน(อาหารที่เหลือจากการบริโภค)ทานแก่สังฆเจ้าและอย่าเอาอาหาร  เงื่อนให้สามีตัวเองกิน
๑๔. อย่าเสพกามคุณในวันศีล วันเข้าวัดสา วัดออกพรรษา วันมหาสงกรานต์และวันเกิดของตน

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น